NEDERLANDERS IN BRAZILIE (1624-1654)

Dat onze voorvaderen van 1630 tot 1654 een deel van het huidige Brazilie als kolonie hielden, is hier net zo weinig bekend als het feit dat het Mauritshuis in Den Haag niet van de stadhouder Prins Maurits was, maar van ene Johan Maurits van Nassau, g
ouverneur van die volksplanting in het Noorden van Brazilie.

Het koloniale experiment Nieuw Holland mag een welhaast onuitroeibare blinde vlek zijn in ons collectieve geheugen, in Brazilie maakt deze episode sinds jaar en dag deel uit van
wat een grote Braziliaanse historicus ''het magma van de oraliteit'' noemt. In kinderboeken wordt de truc van de vliegende koe van Graaf Johan Maurits verteld, en op school wordt de strijd tegen de Hollandse protestantse ketters geleerd, uitmondend i
n een overwinning die het ontstaan van een nationale identiteit inluidde.

Beslissend voor de verankering van de ''Hollandse episode'' in het Braziliaanse collectieve geheugen was het verschijnen in 1947 van Tempo dos Flamengos van de Brazil
iaanse historicus Jose Antonio Gonsalves de Mello, dat in Brazilie meteen als een klassieker werd beschouwd en hier voor het eerst in Nederlandse vertaling verschijnt. Vernieuwend was de nadruk op de sociale geschiedenis, met een gedetailleerde recon
structie van het dagelijks leven in de hoofdstad Recife, van de suikereconomie en van de omgang van de Nederlanders met Afrikaanse slaven, met de inheemse bevolking, met katholieken en joden. Ook de rol van de tolerante Johan Maurits op cultureel en
godsdienstig gebied en de toepassing van onze kennis van steden- en fortenbouw, komen uitgebreid aan bod.

''Nederlanders in Brazilie (1624-1654). De invloed van de Hollandse bezetting op het leven en de cultuur in Noord-Brazilie'', is een ve
rtaling die niet alleen een hardnekkige leemte in de geschiedschrijving van de Nederlandse expansie vult, maar biedt ook een verrassend perspectief op de Braziliaanse geschiedenis, die daarmee voor ons een stuk minder exotisch wordt dan zij scheen.